Polacy oddelegowani do Niemiec jako rezydenci podatkowi

🇵🇱➡️🇩🇪 Polacy oddelegowani do Niemiec jako rezydenci podatkowi

🔹 Kim jest niemiecki rezydent podatkowy?

Osoba fizyczna staje się niemieckim rezydentem podatkowym w przypadku:

• zamieszkania w Niemczech (miejsce zameldowania lub centrum interesów życiowych), lub

• pobytu przekraczającego 183 dni w roku kalendarzowym.

✅ Skutek: Taka osoba podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Niemczech — czyli musi rozliczać całość swoich światowych dochodów w Niemczech, nie tylko tych uzyskanych na terenie RFN.

💼 Oddelegowanie a obowiązek podatkowy

🔹 Kiedy Polak pracujący w Niemczech płaci podatek w Niemczech?

• Gdy zostaje formalnie oddelegowany przez polskiego pracodawcę i pracuje w Niemczech ponad 183 dni, to:

  • staje się niemieckim rezydentem,

  • niemiecki urząd skarbowy żąda podatku dochodowego (Lohnsteuer).

🔹 Przykład:

Jan z Polski został oddelegowany do pracy w Monachium na 8 miesięcy. Ma zakwaterowanie w Niemczech i wraca do Polski tylko na weekendy.
🔸 Skutek: Jan ma miejsce zamieszkania w Niemczech → staje się rezydentem → jego wynagrodzenie podlega opodatkowaniu niemieckim podatkiem dochodowym.

🧾 Lohnsteuer – podatek od wynagrodzeń

🔹 Co to jest?

Lohnsteuer to zaliczka na podatek dochodowy, pobierana bezpośrednio przez pracodawcę z pensji brutto pracownika.

🔹 W przypadku pracowników oddelegowanych:

• jeśli polska firma ma stałe miejsce działalności w Niemczech, musi płacić Lohnsteuer w imieniu pracowników.

• jeśli nie – obowiązek może przejść na zagranicznego zleceniodawcę lub sam pracownik może być zobowiązany do złożenia zeznania podatkowego (Einkommensteuererklärung) w Niemczech.

📄 Klasa podatkowa (Steuerklasse)

W e-booku opisano także system klas podatkowych, które mają znaczenie przy obliczaniu wysokości zaliczki Lohnsteuer. Pracownicy z zagranicy mogą zostać przypisani do jednej z klas:

• Klasa I – osoby samotne.

• Klasa III/V – małżeństwa (jeśli oboje są rezydentami niemieckimi).

• Klasa VI – przy drugim i kolejnym zatrudnieniu (np. umowa u niemieckiego zleceniodawcy przy równoczesnym zatrudnieniu w Polsce).

🤝 Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Polska i Niemcy mają umowę, która:

• zapobiega podwójnemu opodatkowaniu,

• umożliwia zastosowanie metody wyłączenia z progresją – czyli dochody opodatkowane w Niemczech nie są opodatkowane w Polsce, ale wpływają na stawkę procentową przy obliczaniu podatku od dochodów uzyskiwanych w Polsce.

📌 Przykładowy scenariusz

Anna pracuje w Polsce i została wysłana na 10 miesięcy do Frankfurtu.

• Niemiecki urząd uznaje ją za rezydenta podatkowego.

• Otrzymuje umowę o pracę na niemieckich warunkach.

• Jej wynagrodzenie podlega Lohnsteuer.

• Po powrocie do Polski musi zadeklarować dochody z Niemiec w PIT, ale z zastosowaniem metody wyłączenia z progresją.

✅ Co powinien wiedzieć oddelegowany pracownik?

1. Jeśli przekraczasz 183 dni pobytu lub masz centrum życia w Niemczech – jesteś niemieckim rezydentem.

2. Będziesz rozliczany z całości swoich dochodów w Niemczech.

3. Lohnsteuer będzie pobierany od Twojej pensji.

4. Po powrocie do Polski zgłaszasz dochód w PIT, ale korzystasz z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

✅ Statusu podatkowego: rezydent czy nierezydent

Zgodnie z niemieckim prawem podatkowym:

• Rezydent podatkowy (unbeschränkt steuerpflichtig) – osoba, która mieszka lub przebywa w Niemczech przez co najmniej 183 dni w roku.
  👉 Może korzystać z większości ulg (niem. Steuervergünstigungen), na równi z obywatelami Niemiec.

• Nierezydent podatkowy (beschränkt steuerpflichtig) – osoba pracująca tymczasowo w Niemczech, ale mieszkająca w Polsce lub innej jurysdykcji.
  👉 Nie przysługuje większość ulg, chyba że zostaną spełnione określone warunki.

✅ Warunek: 90% światowego dochodu musi pochodzić z Niemiec

Aby uzyskać status tzw. „fikcyjnego rezydenta” (niem. fiktiv unbeschränkt steuerpflichtig) i tym samym móc korzystać z niemieckich ulg:

🔸 Warunki do spełnienia:

• 90% rocznego światowego dochodu pochodzi z Niemiec, lub

• dochód zagraniczny nie przekracza 18 336 EUR rocznie (w 2024 r.).

👉 Ten status można uzyskać nawet bez meldunku w Niemczech, co dotyczy wielu polskich pracowników oddelegowanych.

📌 Z jakich ulg i odliczeń może korzystać rezydent?

Jeśli polski pracownik ma status pełnego (faktycznego lub fikcyjnego) rezydenta podatkowego w Niemczech, przysługują mu m.in.:

🔹 1. Ulga podstawowa (Grundfreibetrag)

• Dochód wolny od podatku: 11 604 EUR w 2024 r.

🔹 2. Ulga na dzieci (Kinderfreibetrag)

• Możliwość zastosowania kwoty wolnej na dziecko, nawet jeśli dziecko mieszka w Polsce, o ile istnieje wsparcie finansowe.

• W 2024 r. ulga na dziecko wynosi 6 384 EUR rocznie na dziecko (łącznie z ulgą na opiekę i wychowanie).

🔹 3. Zasiłek rodzinny (Kindergeld)

• Alternatywa dla ulgi: miesięczne świadczenie wypłacane przez Familienkasse.

• Można otrzymać nawet, jeśli dziecko mieszka w Polsce (w formie wyrównania po uwzględnieniu polskich świadczeń).

🔹 4. Ulgi za dojazdy do pracy (Entfernungspauschale)

• Odliczenie 0,30 EUR za każdy kilometr drogi między domem a miejscem pracy (od 21. kilometra: 0,38 EUR).

🔹 5. Odliczenia kosztów zakwaterowania (doppelte Haushaltsführung)

• Jeśli utrzymujesz mieszkanie w Polsce i drugie tymczasowe w Niemczech – możesz odliczyć:

  • czynsz, media, podróże do domu,

  • koszty prowadzenia „podwójnego gospodarstwa domowego”.

🔹 6. Ulga dla samotnych rodziców (Entlastungsbetrag für Alleinerziehende)

• Dla osób samotnie wychowujących dzieci – 4 260 EUR + 240 EUR za każde kolejne dziecko (2024).

🔹 7. Ulga na składki ubezpieczeniowe i zdrowotne

• Składki ZUS i NFZ (jeśli opłacane w Polsce) również mogą być częściowo odliczane od dochodu.

❌ Ulgi niedostępne dla nierezydentów

Jeśli pracownik nie spełnia warunków niemieckiego rezydenta podatkowego (faktycznego lub fikcyjnego), to:

• brak dostępu do większości ulg i kwoty wolnej od podatku,

• możliwe jedynie ograniczone odliczenia – np. rzeczywiste koszty uzyskania przychodu, składki obowiązkowe.

✅ Co trzeba zrobić, by skorzystać z ulg?

1. Wypełnić wniosek o uznanie za fikcyjnego rezydenta (Antrag auf unbeschränkte Steuerpflicht).

2. Złożyć deklarację podatkową w Niemczech (Einkommensteuererklärung).

3. Udokumentować dochody z zagranicy – m.in. zaświadczeniem z polskiego urzędu skarbowego.

📄 Przykład praktyczny

Marek pracuje przez 10 miesięcy w Niemczech, a jego dochód z Niemiec stanowi 95% rocznego dochodu. Utrzymuje rodzinę w Polsce, wynajmuje pokój w Niemczech.
✅ Wniosek: Marek może zostać uznany za fikcyjnego rezydenta i:

• skorzystać z kwoty wolnej od podatku (11 604 EUR),

• odliczyć koszty najmu w Niemczech,

• otrzymać Kindergeld na dziecko w Polsce,

• zastosować ulgi za dojazdy do pracy.